REINIER DE GOOIJER

28 oktober 2016, 550 jaar na de geboortedag van Erasmus is het monument onthuld !

Erasmus geniet bekendheid in de hele wereld. Zijn geboortehuis is in vroeger tijden ook daadwerkelijk een soort bedevaartsoord geweest.
Een mooie reden om deze plek een bijzondere markering te geven , hoewel hij daar zelf waarschijnlijk minder behoefte aan zou hebben.
Hij was wars van dikdoenerij en hechtte niet zozeer aan een plek, maar was veel meer een wereldburger.
Desondanks noemde hij zich wel Erasmus van Rotterdam.

Van het originele geboortehuis is niets meer te zien. Na vele verbouwingen is er begin 20e eeuw een pakhuis op deze plek gekomen. De eigenaar van het pakhuis, textielhandelaar A.J. Polak had historisch besef, en heeft in zijn pand een facade van het geboortehuis mee laten metselen.
Dit vonden wij een heel mooi gegeven, en hebben we gebruikt om ons beeld van het geboortehuis mee vorm te geven.

Uitgangspunt van ons voorstel is dat van een afstand gelijk duidelijk moet zijn dat het hier om het geboortehuis van Erasmus gaat.
Het beeld bestaat uit de nagemaakte facade van het originele geboortehuis, die ook in dit geval slechts 50 cm diep is, waarop heel groot het portret van Erasmus is afgebeeld.
Het portret en de facade is volledig opgebouwd uit majolica tegels ( geen Delfts Blauw, die kwam net iets later in zwang)
Dit levert een heel rijk beeld op, een parodie op zijn kritiek op de pracht en praal van de katholieke kerk.
Naarmate je dichterbij het beeld komt wordt het portret van Erasmus onscherp en blijkt het te zijn opgebouwd uit zijn eigen teksten.
hiermee willen we aangeven dat het voor Erasmus om zijn teksten ging en niet om hem als persoon. Het geeft een extra laag aan het beeld, er is van alles te lezen.
Bij de teksten putten we o.a. uit de Adagia, de Lof der Zotheid en de Enrichio.
De teksten worden zowel in het Nederlands als het Latijn afgebeeld.
De tegels met zijn teksten willen we ook te koop aanbieden in de Rotterdamse winkels, leuk voor toeristen en Erasmus adepten
Het huis is niet geheel op schaal, maar iets kleiner dan het origineel.
Dit nuanceert het belang van zijn geboortehuis enigszins,maar is vooral bedoeld als grap, dat zou Erasmus hebben kunnen waarderen, hij vond dat ook wetenschappers lol mochten hebben.
En het werkt vervreemdend en zet aan tot nadenken, eveneens een belangrijk kenmerk van het humanisme, de vrijheid zelf na te denken en te onderzoeken.

Het beeld in zijn omgeving
De inrichting van het hofje hebben we meegenomen in de vormgeving van de markering van het geboortehuis van Erasmus en vormt daar een onlosmakelijk deel van.
Aangezien de regie hiervoor bij de gemeente ligt hebben we die niet in de prijs meegenomen.
Erasmus was een belangrijke humanist.
De ultieme verbeelding van het humanisme is de tekening die Leonardo da Vinci ( een tijdgenoot) van de man van Vitruvius heeft gemaakt. Deze tekening wordt gezien als symbool van het humanisme, met de mens als centrum van het heelal.
Deze tekening van de lichaamsverhoudingen van de mens vormt in geabstraheerde vorm basis voor de inrichting van het hofje waar het beeld komt te staan.
Het lichaam voegt zich netjes in het hof, maar het bijbehorende vierkant en de cirkel zijn groter en doorsnijden de grenzen van het hof.
Hiermee wordt de invulling van het hof al op het grote kerkplein aangekondigd en negeert het de grenzen van het hof, het humanisme was er ten slotte eerder dan de jaren 50.
De vierkanten en diagonalen vormen het mensfiguur van Vitruvius, door middel van hoogteverschillen creeren we zitplekken en wordt het hof een fijne verblijfsruimte.
Op de betonnen banden kan worden gepauzeerd, op de tussenliggende grasvlakken kan men een boek lezen.
Op het hoogste punt, in het midden van het mensfiguur, de navel, plaatsen we het beeld van het geboortehuis van Erasmus. We zetten zijn beeld op een voetstuk, opnieuw een kwinkslag naar zijn aversie tegen dikdoenerij, maar voor ons een eerbetoon aan zijn omvangrijke oevre.

Erasmus had veel kritiek op de katholieke kerk, met name op de praal , corruptie, bijgeloof en hebzucht die tierig weelden.
Het beeld is een verbeelding van deze praalzicht door de overdaad aan tegels, maar bij nadere beschouwing, verandert het beeld in een enorme verzameling met wijsheden.
Met betrekking tot zijn kritiek op de katholieke kerk is de positie van het beeld ook interessant, beeld en Laurenskerk gaan met elkaar in gesprek, vanaf het beeld van het geboortehuis van Erasmus krijg je ineens een totaal andere blik op de Laurenskerk.
De inkadering van de no nonsense wederopbouw bebouwing versterkt nog een keer de pracht en praal van de Laurenskerk.
Deze bebouwing met nauwelijks enige aandacht voor detail is daadwerkelijk het andere uiterste.
Zo vormen Laurenskerk, geboortehuis en omringende bebouwing een bijzonder contrast en gaan met elkaar in gesprek. Dit schuurt af en toe, maar ze laten elkaar niet los.

In samenwerking met Diana de Graaf en Maaike Disco

De wereld is mijn (t)huis

Het Erasmusmonument is op 28 oktober feestelijk onthuld door burgemeester Aboutaleb

Erasmus was een groot denker en humanist en geniet bekendheid in de hele wereld. Zijn geboortehuis is in vroeger tijden ook daadwerkelijk een soort bedevaartsoord geweest.
Een mooie reden om deze plek een bijzondere markering te geven , hoewel hij daar zelf waarschijnlijk minder behoefte aan zou hebben.
Hij was wars van dikdoenerij en hechtte niet zozeer aan een plek, maar was veel meer een wereldburger, desondanks noemde hij zich wel Erasmus van Rotterdam.

Van het originele geboortehuis is niets meer te zien. Na vele verbouwingen is er begin 20e eeuw een pakhuis op deze plek gekomen. De eigenaar van het pakhuis, textielhandelaar A.J. Polak had historisch besef, en heeft in zijn pand een facade van het geboortehuis mee laten metselen.
Dit vonden wij een heel mooi gegeven, en hebben we gebruikt om ons beeld van het geboortehuis mee vorm te geven.

Uitgangspunt van ons voorstel is dat van een afstand gelijk duidelijk moet zijn dat het hier om het geboortehuis van Erasmus gaat.
Het beeld bestaat uit de nagemaakte facade van het originele geboortehuis, die ook in dit geval slechts 50 cm diep is, waarop heel groot het portret van Erasmus is afgebeeld.
Het portret en de facade is volledig opgebouwd uit majolica tegels ( geen Delfts Blauw, die kwam net iets later in zwang)
Dit levert een heel rijk beeld op, een parodie op zijn kritiek op de pracht en praal van de katholieke kerk.
Naarmate je dichterbij het beeld komt wordt het portret van Erasmus onscherp en blijkt het te zijn opgebouwd uit zijn eigen teksten.
hiermee willen we aangeven dat het voor Erasmus om zijn teksten ging en niet om hem als persoon. Het geeft een extra laag aan het beeld, er is van alles te lezen.
Bij de teksten putten we o.a. uit de Adagia, de Lof der Zotheid en de Enrichio.
De teksten worden zowel in het Nederlands als het Latijn afgebeeld.
De tegels met zijn teksten willen we ook te koop aanbieden in de Rotterdamse winkels, leuk voor toeristen en Erasmus adepten
Het huis is niet geheel op schaal, maar iets kleiner dan het origineel.
Dit nuanceert het belang van zijn geboortehuis enigszins,maar is vooral bedoeld als grap, dat zou Erasmus hebben kunnen waarderen, hij vond dat ook wetenschappers lol mochten hebben.
En het werkt vervreemdend en zet aan tot nadenken, eveneens een belangrijk kenmerk van het humanisme, de vrijheid zelf na te denken en te onderzoeken.

Het beeld in zijn omgeving
De inrichting van het hofje hebben we meegenomen in de vormgeving van de markering van het geboortehuis van Erasmus en vormt daar een onlosmakelijk deel van.
Aangezien de regie hiervoor bij de gemeente ligt hebben we die niet in de prijs meegenomen.
Erasmus was een belangrijke humanist.
De ultieme verbeelding van het humanisme is de tekening die Leonardo da Vinci ( een tijdgenoot) van de man van Vitruvius heeft gemaakt. Deze tekening wordt gezien als symbool van het humanisme, met de mens als centrum van het heelal.
Deze tekening van de lichaamsverhoudingen van de mens vormt in geabstraheerde vorm basis voor de inrichting van het hofje waar het beeld komt te staan.
Het lichaam voegt zich netjes in het hof, maar het bijbehorende vierkant en de cirkel zijn groter en doorsnijden de grenzen van het hof.
Hiermee wordt de invulling van het hof al op het grote kerkplein aangekondigd en negeert het de grenzen van het hof, het humanisme was er ten slotte eerder dan de jaren 50.
De vierkanten en diagonalen vormen het mensfiguur van Vitruvius, door middel van hoogteverschillen creeren we zitplekken en wordt het hof een fijne verblijfsruimte.
Op de betonnen banden kan worden gepauzeerd, op de tussenliggende grasvlakken kan men een boek lezen.
Op het hoogste punt, in het midden van het mensfiguur, de navel, plaatsen we het beeld van het geboortehuis van Erasmus. We zetten zijn beeld op een voetstuk, opnieuw een kwinkslag naar zijn aversie tegen dikdoenerij, maar voor ons een eerbetoon aan zijn omvangrijke oevre.

Erasmus had veel kritiek op de katholieke kerk, met name op de praal , corruptie, bijgeloof en hebzucht die tierig weelden.
Het beeld is een verbeelding van deze praalzicht door de overdaad aan tegels, maar bij nadere beschouwing, verandert het beeld in een enorme verzameling met wijsheden.
Met betrekking tot zijn kritiek op de katholieke kerk is de positie van het beeld ook interessant, beeld en Laurenskerk gaan met elkaar in gesprek, vanaf het beeld van het geboortehuis van Erasmus krijg je ineens een totaal andere blik op de Laurenskerk.
De inkadering van de no nonsense wederopbouw bebouwing versterkt nog een keer de pracht en praal van de Laurenskerk.
Deze bebouwing met nauwelijks enige aandacht voor detail is daadwerkelijk het andere uiterste.
Zo vormen Laurenskerk, geboortehuis en omringende bebouwing een bijzonder contrast en gaan met elkaar in gesprek. Dit schuurt af en toe, maar ze laten elkaar niet los.